Jesje uit de kast - hoe staat dit mannetje me?

Wat betekent het eigenlijk om een man of een vrouw te zijn? Die vraag doemt de laatste tijd steeds vaker bij me op. Ik voelde me altijd al, al van kinds af aan, een beetje geïntimideerd en vervreemd door sommige vrouwen om me heen, die het hadden over ‘je innerlijke vrouw’ of zelfs ‘godin’ voelen. Want wat moet ik voelen dan?! En door vrouwen die het op de één of andere manier wél lukt om de hele dag netjes hun lippenstift op hun plek te houden en zonder blaren op stiletto’s rond te lopen (hoe dan?!). Ik dacht altijd, dat mijn mannelijke of androgyne kant bij mijn kunstenaarsschap hoorde. Maar afgelopen week toen ik de documentaire Genderbende van Sophie Dros zag, viel bij mij opeens een kwartje…

Millenials
Die nieuwe generatie, de kids die nu 14 - 18 zijn, die hebben het qua gendervrijheid maar goed voor elkaar. Toen ik die leeftijd had, waren er alleen nog maar de smaakjes, homo, bi, transgender of androgyn. Maar tegenwoordig hebben we het al over de GLBTI+ community. Onzin, al die namen? Nou, ondanks de wildgroei aan allerlei labels, vond ik het labeltje ‘genderqueer’ dat in de docu Genderbende zo helder wordt uitgelegd en verbeeld, voor mezelf wel een enorme eye-opener.

Je altijd al anders voelen
Ik heb me mijn hele leven al ‘anders’ gevoeld dan iedereen. Hoe omschrijf ik dit het beste... als een besef -zelfs als kind al- dat ik zowel bij mannen als vrouwen een gepaste afstand moest houden om niet over intimiteitsgrenzen heen te gaan. Wat altijd een afstand creëerde, die er bij andere mensen (andere meisjes onderling) niet leek te bestaan. Ik kon nooit helemaal meedelen. Ik was altijd een beetje buitengesloten. Een beetje eenzaam ook...

Ik dacht tot nu toe dat dat kwam door mijn 'artistieke blik' op de wereld. Maar toen ik de docu Genderbende keek, vielen er plots mijn laatste stukjes twijfels over gender en seksualiteit weg. Als genderidentiteit (hoe mannelijk of vrouwelijk je jezelf van binnen voelt) net als in de docu als een schaal kan worden gezien met ‘man’ en ‘vrouw’ als twee uiterste polen met genderqueer als midden (een combi van allebei), dan ben ik geloof ik 60% vrouw en 40% man.
Waarom is dat besef fijn? Nou, omdat ik altijd heb getwijfeld of ik niet lesbisch was of zo. Want bij alleen al de gedachte aan écht lesbisch zijn, voelde ik meteen een gevoel van grote walging opborrelen. Ik kan vrouwen heel erg mooi vinden. Sexy ook. Dat zijn een beetje bi-gevoelens dus (note: seksualiteit is iets anders dan genderidentiteit). Maar als het op een relatie aankomt, wil ik op het mentale vlak uiteindelijk toch altijd wel een man hebben die me tegengas kan bieden. Ik hou gewoon heel erg van de nuchtere mannelijke manier van naar de dingen kijken…

Vervreemding
Door het besef dat seksualiteit iets anders is dan genderidentiteit, kon ik opeens ook andere gevoelens verklaren. ‘’Waarom voelde ik me altijd zo verdwaald in de pashokjes van de lingeriewinkel, als mamma’s en dochters, zussen en vriendinnen heerlijk samen stonden te tutten in de hokjes naast me? Dat getut en gedoe; kies gewoon een bh die past zodat je daar weer weg kan! Waarom hebben die vrouwen om me heen allemaal 1.000 woorden van bevestiging nodig, voordat ze een keuze kunnen maken?’’, Dacht ik dan altijd.
‘’Waarom voelde ik me altijd half verkracht en aangetast in mijn fysieke integriteit, als de dames van de theatergrime me niet zelf mijn eigen kop lieten opmaken, maar zich aan me opdrongen om me ‘gezellig’ op te maken?

Waarom word ik er altijd een beetje verlegen van als ik in een dameskleedkamer verzeild raak, en alle dames ‘’als vrouwen onder elkaar’’ moeiteloos naakt of in hun bh’s en slipjes rondlopen en elkaar aanspreken?’’ Ik dacht dan toch altijd ergens van: ‘’Uhm, jij hebt hier blijkbaar totaal geen bijgevoelens bij, but girl, het is me duidelijk dat je een meisje bent en je staat nu wel heel dicht bij me. You're putting your femininity in my face here, mag ik een beetje ruimte voor mezelf en mijn niet-zo-ultiem-meisje-zijn als jij?

Preuts ben ik niet. Nope, mijn lichaam en mijn (vrouwelijke) sensualiteit zijn voor mij tools die ik inzet als performer of om vriendjes te maken in het dagelijks leven. Daar voel ik me zelfverzekerd genoeg over. De bottomline is, zo concludeerde ik dus deze week, dat ik me in mijn hoofd gewoon veel meer man voel dan ik me ooit echt heb beseft.

Gender dysphoria
En met enige afwisseling mag ik mijn lichaam ook niet zo als ik in de spiegel kijk: ik heb best wel gespierde armen, benen en brede schouders, omdat ik als ik voor mijn werk echt aanpak als een vent. Menig persoon heeft verbaasd opgemerkt dat ik voor een meisje flink kan tillen, klussen en sjouwen. En ja, daar krijg je spierballen van op den duur... Maar ik kan dat lichtelijk masculine uiterlijk niet altijd accepteren. Maar een verschil (of zelfs walging) ervaren tussen hoe je je voelt en hoe je lichaam er uit ziet, dat schijnt een vaker voorkomend fenomeen te zijn voor zowel transgenders als genderqueers en heeft zelfs een naam: gender dysphoria. Lachen dit...

Uit de kast: wat nu?
Ja, en wat nu? Ga ik nu opeens afritsbroeken en bergschoenen dragen en luidkeels boerend bier drinken? Nope… Genderexpressie staat dan weer los van zowel seksualiteit als van genderidentiteit, leerde is van de docu en van veel lezen. Ik denk dat ik mezelf al heel goed ken en mezelf in al mijn ‘vreemdheid’ al voldoende geaccepteerd had. Ik heb altijd al een beetje gespeeld met mijn voorkomen: dan weer had ik een kort kapsel en dan weer een mannenbroek aan met bretels en stropdas als fashion statement.
Ik blijf gewoon lekker switchen en mixen zoals ik dat altijd heb gedaan. Het besef is vooral belangrijk om me minder ‘vreemd’ te hoeven voelen ten opzichte van vrouwen die hun eigen uber-vrouwelijkheid op mij proberen te projecteren. Ik denk dat ik me door dit besef daar nog beter tegen kan beschermen, door mijn grenzen aan te geven van waar ik me wel en niet prettig bij voel. Zo van: ‘’Sorry, de 40% man in mij vindt het echt niet tof dat je je nu als een soort moederfiguur over me probeert te ontfermen. Hoe lief bedoelt ook. I’m partly dude girl! Ik los het zelf wel op’’. Nou ja, misschien moet ik nog even nadenken over de precieze bewoording om niet al te veel af te schrikken, haha.